Leestip van de dag – zondag 4 februari 2018

Eredoctor Rosemary Nyirumbe
geeft stem aan de stemlozen

De Ugandese zuster, die al 16 jaar een nieuwe toekomst geeft aan meisjes die slachtoffer zijn van oorlogsgeweld, krijgt een eredoctoraat in Leuven.

De Ugandese zuster Rosemary Nyirumbe kreeg vorige vrijdag, op het patroonsfeest van de universiteit, een eredoctoraat van de KU Leuven. Zij dankt die academische onderscheiding aan haar inzet voor vrouwelijke slachtoffers van oorlogsgeweld. De zuster, die les gaf aan de Saint Monica Meisjesschool met zo’n 300 meisjes in de Noord-Ugandese stad Gulu, leidde tot in 2002 een eerder onopvallend bestaan. Maar met de komst van het Leger van de Heer (LRA) van rebellenleider Robert Kony in de regio, berucht om de ontvoering van kinderen en hun inlijving als kindsoldaten, zochten kinderen steeds vaker een veilig onderkomen in haar school. De zuster deed wat zij kon en blijft dat ook doen.

Bijna dagelijks moesten wij voor de nacht onderdak improviseren voor 300 tot 500 kinderen. Velen hebben erg pijnlijke ervaringen en tragedies beleefd. Sommige meisjes moesten hun eigen zusje ombrengen. Maar elk van deze meisjes is beeld van God, getuigt zij. Elk kind kreeg een dak boven zijn hoofd, ook als er daarvoor in feite geen plaats was. Deze meisjes komen niet alleen naar school, maar ook naar een plaats waar zij aanvaard worden en waar zij niet aan hun pijnlijke verleden worden herinnerd. Wij proberen met hen hun toekomst stap voor stap opnieuw op te bouwen, vanaf het moment waarop die abrupt werd afgebroken. Het programma voor de opvang is volgens zusters Rosemary en haar medezusters van het H. Hart van Jezus eenvoudig:

Opnieuw toekomst geven

Beetje bij beetje werd de hulp meer structureel. De zuster vroeg financiële en materiële steun aan andere kloosterordes en religieuze congregaties, al was het maar om de kinderen minstens een keer per dag een volwaardige maaltijd te geven. Maar al snel kwam ik erachter dat de kinderen meer dan voedsel nodig hadden. Steeds vaker kwamen er meisjes met een kind dat het gevolg was van verkrachting. Zuster Rosemary probeerde hen te helpen om het kind graag te leren zien. Maar ook zij stond machteloos tegen de maatschappelijke verwerping van vrouwen met een kind van een onbekende man. Deze meisjes moesten zorg dragen voor hun dochtertje. Naar school gaan was voor hen geen optie. Zo rolde de zuster ongewild in de hulpverlening voor hulpbehoevende meisjes en jonge moeders. Eerst met de verstrekking van dagopvang, later met het opstarten van alfabetiseringsprogramma’s en uiteindelijk ook met beroepsopleidingen, en vooral met het project Sewing Hope. Dit project tracht niet alleen de hoop van deze meisjes, maar van een heel land te herstellen tegen de achtergrond van de verschrikkingen van LRA-leider Robert Kony. Het project geeft de vrouwen een opleiding voor catering, secretariaats- of kleermakerswerk en het zorgt er eveneens voor dat de honderden vrouwen, indien nodig met de verstrekking van microkredieten, in eigen onderhoud kunnen voorzien.

In 2014 werd zuster Rosemary door Time uitgeroepen
tot een van de meest invloedrijke personen ter wereld.

In 2013 brak in het buurland Zuid-Sudan de burgeroorlog in alle hevigheid uit. Meer dan een miljoen vluchtelingen staken de grens over. Er waren ook steeds meer alarmerende berichten over meisjes en jonge vrouwen die door de militairen en strijders werden mishandeld en misbruikt. Dat spoorde haar aan om een wezendorp met een school en opvang te organiseren in de Ugandese stad Atiak, vlak aan de grens met Zuid-Sudan. Vrouwen zijn vaak het eerste en belangrijkste slachtoffer van oorlogen, zegt de zuster. Maar slechts weinig vrouwen getuigen daarover. Intussen zijn er aan beide scholen ook beroepsopleidingen voor de meisjes en jonge vrouwen gestart. Weldra starten wij in Indriani met een landbouwschool. 

Vergevingsgezindheid en menselijk mededogen
kunnen het gelaat van Afrika veranderen. 
Rosemary Nyirumbe

Evangelie van de aanwezigheid

De nieuwe eredoctor van de KU Leuven zegt dat zij erg dankbaar is voor de steun van haar medezusters en haar congregatie. Ik kan dit werk slechts verrichten dankzij mijn gemeenschap, maar tegelijk heb ik ook mijn eigen roeping. Mijn ervaringen en die van mijn medezusters vestigen de aandacht op de nieuwe uitdagingen voor het godgewijde leven vandaag. Wij moeten de platgetreden paden durven verlaten en moeten de moed hebben om zelf naar vluchtelingen toe te stappen. Religieuzen moeten zich engageren in de strijd tegen de mensenhandel en vrouwelijke religieuzen moeten actiever durven zijn in de begeleiding van prostitués, die veelal slachtoffer zijn van de mensenhandel en niet zelden zonder enige inspraak van de ene naar de andere plaats worden verhandeld.

Vandaag worden wij voor de uitdaging geplaatst
om het evangelie van de aanwezigheid te verkondigen. 
Rosemary Nyirumbe

Drager van verandering

Zuster Rosemary is erg blij met haar eredoctoraat. Dit geeft mij een platform waar ik het lot van deze kinderen onder de aandacht kan brengen en stemlozen een stem kan geven. Dit is bovendien een hart onder de riem omdat deze erkenning op initiatief van de studenten zelf wordt gegeven, en bovendien van een van de oudste katholieke universiteiten. Dit eredoctoraat drukt ook de betrokkenheid uit van de katholieke Kerk bij onze inzet. 

Rosemary Nyirumbe hoopt dat dit eredoctoraat ook aanspoort tot reflectie.

Bron: Kerknet.be