25 april – H. Marcus, evangelist
Feest (eigen lezingen)
Uit de eerste brief van Petrus 5, 5b-14
Groeten van Marcus
Dierbaren,
in de omgang met elkaar moet ieder van u altijd de minste willen zijn, want God keert zich tegen hoogmoedigen, maar aan nederigen schenkt Hij zijn genade. Onderwerp u dus nederig aan Gods grote macht, dan zal Hij u op de bestemde tijd verheffen. Leg de last van uw zorgen op Hem, want u ligt Hem na aan het hart.
Wees waakzaam, wees op uw hoede, want uw vijand, de duivel, zwerft rond als een brullende leeuw, op zoek naar een prooi. Stel u tegen hem teweer, gesterkt door uw geloof, in het besef dat uw broeders en zusters, waar ook ter wereld, hetzelfde lijden moeten doorstaan. Maar al moet u nog korte tijd lijden, God, de bron van alle genade, die u geroepen heeft om in Christus deel te krijgen aan zijn eeuwige luister, Hij zal u sterk en krachtig maken, zodat u staande zult blijven en niet zult wankelen. Hem komt de macht toe, tot in eeuwigheid. Amen.
Met de hulp van Silvanus, die ik als een betrouwbare broeder beschouw, heb ik u deze korte brief geschreven, om u moed in te spreken en om u er nadrukkelijk van te verzekeren dat het werkelijk de genade van God is die u staande houdt. Uw mede-uitverkorenen in Babylon en mijn zoon Marcus groeten u. Groet elkaar met een kus als teken van uw onderlinge liefde.
Vrede zij met u allen, die één bent met Christus.
Tussenzang: Ps 89, 2-3 + 6-7 + 16-17
Refr.: Van uw liefde, Heer, wil ik eeuwig zingen.
Van uw liefde, Heer, wil ik eeuwig zingen,
van uw trouw getuigen, geslacht na geslacht.
Ik belijd: uw liefde houdt eeuwig stand,
uw trouw hebt U in de hemel gevestigd.
Heer, laat de hemel dit wonder prijzen,
laat de kring van hemelingen U loven om uw trouw.
Want wie daarboven kan de Heer evenaren,
wie van de goden zich meten met de HEER.
Gelukkig het volk dat van uw roem getuigt
en leeft, Heer, in het licht van uw gelaat.
Juichend roepen zij uw naam, dag aan dag,
door uw gerechtigheid richten zij zich op.
Vers voor het evangelie (1 Kor 1, 23a + 24b)
Alleluia.
Wij verkondigen een gekruisigde Christus,
Gods kracht en wijsheid.
Alleluia.
Uit het evangelie volgens Marcus 16, 15-20
‘Verkondig het goede nieuws aan alle schepselen’
In die dagen verscheen Jezus aan de elf en sprak: ‘Trek heel de wereld rond en verkondig het goede nieuws aan alle schepselen. Wie gelooft en gedoopt is zal worden gered, maar wie niet gelooft zal worden veroordeeld. Het geloof zal gepaard gaan met de volgende tekenen: zij die geloven zullen in mijn naam demonen uitdrijven, ze zullen spreken in onbekende talen, met hun handen zullen ze slangen oppakken en als ze een dodelijk gif drinken zal dat hen niet deren, en ze zullen zieken weer gezond maken door hun de handen op te leggen.’
Nadat Hij dit tegen hen had gezegd, werd de Heer opgenomen in de hemel en nam Hij plaats aan de rechterhand van God.
En zij gingen op weg om overal het goede nieuws te verkondigen. De Heer hielp hen daarbij en zette hun verkondiging kracht bij met de tekenen die ermee gepaard gingen.
Van Woord naar leven
GESTERKT DOOR GELOOF
Wees waakzaam, wees op uw hoede, want uw vijand, de duivel, zwerft rond als een brullende leeuw, op zoek naar een prooi. Stel u tegen hem teweer, gesterkt door uw geloof.
Zo lezen we vandaag in de eerste brief van Petrus.
We kunnen niet ontkennen dat het kwaad in de wereld, en ook in onszelf, een realiteit is. Net zoals het goede ook een realiteit is. Hoewel beiden aanwezig zijn in het leven van een mens, zijn goed en kwaad als water en vuur; ze zijn tegengesteld aan elkaar. En toch hebben ze iets gemeen: beiden nodigen uit. Het goede – God – nodigt uit om Gods liefde gestalte te geven. Het kwade verleidt ons om dit niet te doen, maar juist integendeel: deze liefde ten gronde te richten.
Kijk vandaag naar de oorlog in Oekraïne of het Heilige Land. Het is duidelijk dat hier niet de liefde van God gevolgd wordt, maar wel het kwaad. Paus Franciscus spreekt vaak over het kwaad en de rol van de duivel in relatie tot conflicten en oorlog. Oorlogen komen voort uit het kwaad in de wereld dat enkel uit is op het verstoren van vrede en harmonie. Het kwaad zet mensen aan tot machtslust en stelt hen schijnbaar in staat landen en volkeren aan te vallen met het kinderachtige motief: ‘Dat is van mij, ik pak het van je af, ook al kost dit aan duizenden mensen het leven en veroorzaakt dit een oceaan van ellende voor de mensheid’. Wel, dat is het kwaad. De duivel kan schijnbaar mensen zo in zijn macht krijgen dat hij hen aanzet tot de meest vreselijke dingen. Godgeklaagd!
Maar er is ook het kwaad in onszelf. Laten we daar eerlijk over zijn. En dat is even godgeklaagd. Hoe vaak laten wij ons leiden door allerlei zaken die ons wegtrekken van de liefde, en daardoor disharmonie brengen in het samenleven met onze naasten. Vaak zijn we even kinderachtig als die enkele grote wereldleiders die menen zomaar wat bommen op naburige landen te mogen gooien. Ook wij hanteren vaak die wapens in onze relaties met onze naasten. Ze doden dan geen mensen of vernietigen geen steden, maar ze kwetsen wel de liefde en het gemeenschapsleven. Ze maken iets onmogelijk wat wel degelijk mogelijk is, namelijk het belichamen van Gods liefde.
Allemaal wat kort door de bocht … maar toch. Feit is dat het kwaad aanwezig is in het groot en in het klein. In wezen gaat het over hetzelfde: Gods wil ten gronde richten.
Tegenover het toegeven aan de verlokkingen van het kwaad staat het geloof, zo stelt Petrus vandaag. Geloof als een daad van overgave aan de aanwezige Heer. Christus – die zegt dat Hij de waarheid is, de weg en het leven – zal ons niet alleen behoeden voor het kwaad, maar Hij zal ons ook de weg tonen om die liefde van God werkelijk te beleven. En Hij zal het ons niet alleen tonen, Hij zal mét ons die weg gaan. Geloof betekent dus je geven aan die genadevolle aanwezigheid van Christus.
God kent ons dieper dan wij onszelf kennen. Hij kent ons onvermogen om onverdeeld voor Hem te kiezen. Onder andere daarom daalt Hij af in ieders hart, om ons – optillend in zijn barmhartigheid – te brengen in zijn licht. In Christus zal Hij ons onvermogen ombuigen naar een ‘kunnen’, en wel in genade. Alleen – los van Hem – zal het ons niet lukken. We hebben zijn aanraking nodig om in staat te zijn het evangelie werkelijk handen en voeten te geven.
Om dit gebeuren van geloof toe te laten, hebben we de heilige Geest nodig, die ons geschonken is als trooster en helper. Biddend in zijn gloed gaan staan zal ons niet alleen van binnenuit het verlangen geven ons te laten aanraken door Christus. De Geest zal ons ook binnenleiden in dit gebeuren. Vandaar het belang ons biddend toe te vertrouwen aan Gods heilige Adem; zijn Geest. We mogen dit laatste niet onderschatten. Wanneer we de Geest buitenspel zetten, bestaat het gevaar dat we aan religieuze krachtpatserij doen, wat haaks staat op het evangelie. De bedoeling is om het waaien van de Geest toe te laten. Hij zal ons brengen bij Christus … waar het feest van opgenomen worden door de Heer zal plaatsvinden.
Mogen wij alzo afstand doen van het kwaad en in geloof ons ten diepste geven aan de liefde van God die zich zal manifesteren in ons dagelijks leven.
Laat ons bidden
Goede God,
geef ons de kracht om waakzaam te zijn
en het kwaad te weerstaan,
zowel buiten ons als in onszelf.
Help ons om standvastig te blijven in ons geloof
en uw liefde te belichamen.
Moge uw heilige Geest in ons werken,
zodat we uw weg van liefde
en vrede kunnen gaan.
In Christus’ naam.
Amen.
Geliefde mensen, laten we onverdeeld God dienen en niet het kwaad. Moge door ons liefdevol leven God een gezicht krijgen in deze wereld.
Een mooie donderdag,
kris
Vragen om mee op weg te gaan
Hoe kan ik mij in geloof dieper geven aan Christus als een antwoord op de aanwezigheid van het kwaad in mezelf en om mij heen?
Welke rol speelt het gebed in het proces van afstand nemen van het kwaad?
Blog ‘Van Woord naar leven’
Reageren of uitwisselen betreffende de lezingen of de overweging, kan via de blog ‘Van Woord naar leven’.
De Bijbelteksten zijn ontleend aan de NBV21, © Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap.
De korte inleidingen op de lezingen zijn ontleend aan het week- en zondagmissaal, door de benedictijnen van de Sint-Andriesabdij en de norbertijnen van de abdijen Averbode, Postel en Tongerlo, o.l.v. Jos Van Der Veken, uitgegeven bij Brepols-Licap, © Brepols 2007.
Marcus, evangelist
Marcus was een metgezel van de apostel Paulus en een van de zeventig discipelen. Hij wordt beschouwd als de stichter van de Kerk in Alexandrië en als de auteur van het Marcusevangelie.
Johannes Marcus
Volgens sommigen is Marcus dezelfde als Johannes Marcus, die enkele keren wordt genoemd in de Handelingen der Apostelen. Dit is een tegenspraak met het werk dat Sint Hippolytus in de tweede eeuw schreef over de zeventig discipelen. Hippolytus onderscheidt drie Marcussen: Marcus de Evangelist (genoemd in 2 Timoteüs 4,11), Marcus de neef van Barnabas (genoemd in Kolossenzen 4,10) en Johannes Marcus. Niettemin geldt in de moderne bijbelwetenschap de consensus dat het hier steeds om dezelfde Marcus gaat, die enkel een paar keer anders wordt genoemd.
Papias
De eerste die Marcus heeft aangewezen als auteur van een van de vier evangeliën is Papias. Deze oudchristelijke schrijver, behorend tot de Apostolische Vaders, heeft vermoedelijk de apostel Johannes nog gekend. Naast Marcus identificeert hij ook Matteüs als evangelist. Over Marcus’ leven is niettemin weinig bekend. In de traditie wordt hij wel vereenzelvigd met de man die water bracht naar het huis waar het Laatste Avondmaal plaatsvond, dit op grond van het feit dat deze geschiedenis, van het brengen van water, alleen bij Marcus (14,13) wordt genoemd.
Mijn zoon
De auteur van de Eerste Petrusbrief (5,13), noemt Marcus “mijn zoon”. Op grond hiervan is wel verondersteld dat Marcus zijn evangelie heeft gebaseerd op verhalen die hij van Petrus zelf gehoord zou hebben.
Alexandrië
Volgens Hieronymus en Eusebius van Caesarea zou Marcus de stichter zijn geweest van de christelijke gemeente in Alexandrië. Op grond hiervan beschouwen de Kopten Marcus als hun eerste paus. Beide Kerkvaders maken ook gewag van de marteldood van Marcus. Hij zou in 68 na Chr. in Alexandrië zijn vermoord door heidenen.
Venetië
De vermoedelijke relieken van de heilige evangelist werden in 828 door twee Venetiaanse kooplieden vanuit Alexandrië overgebracht naar Venetië. Daar worden ze sinds 1071 bewaard in de Basilica di San Marco. Sindsdien is Marcus de schutspatroon van Venetië. Een gelijknamige basiliek in Rome wordt doorgaans aan de patriarchen van Venetië toegewezen als titelkerk, wanneer zij tot kardinaal verheven worden. In 1968 werd, bij het negentienhonderdjarig bestaan van de Koptische Kerk een deel van de relieken teruggegeven aan de Kopten.
Feest
De Katholieke Kerk en de Oosters-Orthodoxe Kerken vieren het liturgische feest van Sint Marcus op 25 april. In de Koptisch-Orthodoxe Kerk wordt het feest van zijn martelaarschap gevierd op de 30ste van de Koptische maand baramouda (= 8 mei).
Iconografie
In de iconografie wordt Marcus meestal afgebeeld met het attribuut leeuw. De leeuw symboliseert het Marcus-evangelie. Deze leeuw siert ook het wapen van de stad Venetië en de wapens van de pausen die voor hun verkiezing patriarch van Venetië waren: paus Pius X, paus Johannes XXIII en paus Johannes Paulus I. Deze heraldische leeuw houdt meestal een schild vast waarop te lezen staat: PAX TIBI MARCE EVANGELISTA MEUS (‘Vrede zij U, Marcus, mijn Evangelist’). Het Marcus-evangelie begint met de verkondiging van Johannes de Doper in de woestijn bij de wilde dieren, vandaar de leeuw. (Meer over de attributen van de vier evangelisten in het lemma Tetramorf).
Bron: KRO-NCRV
Van Woord naar leven
GESTERKT DOOR GELOOF
Wees waakzaam, wees op uw hoede, want uw vijand, de duivel, zwerft rond als een brullende leeuw, op zoek naar een prooi. Stel u tegen hem teweer, gesterkt door uw geloof.
Zo lezen we vandaag in de eerste brief van Petrus.
We kunnen niet ontkennen dat het kwaad in de wereld, en ook in onszelf, een realiteit is. Net zoals het goede ook een realiteit is. Hoewel beiden aanwezig zijn in het leven van een mens, zijn goed en kwaad als water en vuur; ze zijn tegengesteld aan elkaar. En toch hebben ze iets gemeen: beiden nodigen uit. Het goede – God – nodigt uit om Gods liefde gestalte te geven. Het kwade verleidt ons om dit niet te doen, maar juist integendeel: deze liefde ten gronde te richten.
Kijk vandaag naar de oorlog in Oekraïne of het Heilige Land. Het is duidelijk dat hier niet de liefde van God gevolgd wordt, maar wel het kwaad. Paus Franciscus spreekt vaak over het kwaad en de rol van de duivel in relatie tot conflicten en oorlog. Oorlogen komen voort uit het kwaad in de wereld dat enkel uit is op het verstoren van vrede en harmonie. Het kwaad zet mensen aan tot machtslust en stelt hen schijnbaar in staat landen en volkeren aan te vallen met het kinderachtige motief: ‘Dat is van mij, ik pak het van je af, ook al kost dit aan duizenden mensen het leven en veroorzaakt dit een oceaan van ellende voor de mensheid’. Wel, dat is het kwaad. De duivel kan schijnbaar mensen zo in zijn macht krijgen dat hij hen aanzet tot de meest vreselijke dingen. Godgeklaagd!
Maar er is ook het kwaad in onszelf. Laten we daar eerlijk over zijn. En dat is even godgeklaagd. Hoe vaak laten wij ons leiden door allerlei zaken die ons wegtrekken van de liefde, en daardoor disharmonie brengen in het samenleven met onze naasten. Vaak zijn we even kinderachtig als die enkele grote wereldleiders die menen zomaar wat bommen op naburige landen te mogen gooien. Ook wij hanteren vaak die wapens in onze relaties met onze naasten. Ze doden dan geen mensen of vernietigen geen steden, maar ze kwetsen wel de liefde en het gemeenschapsleven. Ze maken iets onmogelijk wat wel degelijk mogelijk is, namelijk het belichamen van Gods liefde.
Allemaal wat kort door de bocht … maar toch. Feit is dat het kwaad aanwezig is in het groot en in het klein. In wezen gaat het over hetzelfde: Gods wil ten gronde richten.
Tegenover het toegeven aan de verlokkingen van het kwaad staat het geloof, zo stelt Petrus vandaag. Geloof als een daad van overgave aan de aanwezige Heer. Christus – die zegt dat Hij de waarheid is, de weg en het leven – zal ons niet alleen behoeden voor het kwaad, maar Hij zal ons ook de weg tonen om die liefde van God werkelijk te beleven. En Hij zal het ons niet alleen tonen, Hij zal mét ons die weg gaan. Geloof betekent dus je geven aan die genadevolle aanwezigheid van Christus.
God kent ons dieper dan wij onszelf kennen. Hij kent ons onvermogen om onverdeeld voor Hem te kiezen. Onder andere daarom daalt Hij af in ieders hart, om ons – optillend in zijn barmhartigheid – te brengen in zijn licht. In Christus zal Hij ons onvermogen ombuigen naar een ‘kunnen’, en wel in genade. Alleen – los van Hem – zal het ons niet lukken. We hebben zijn aanraking nodig om in staat te zijn het evangelie werkelijk handen en voeten te geven.
Om dit gebeuren van geloof toe te laten, hebben we de heilige Geest nodig, die ons geschonken is als trooster en helper. Biddend in zijn gloed gaan staan zal ons niet alleen van binnenuit het verlangen geven ons te laten aanraken door Christus. De Geest zal ons ook binnenleiden in dit gebeuren. Vandaar het belang ons biddend toe te vertrouwen aan Gods heilige Adem; zijn Geest. We mogen dit laatste niet onderschatten. Wanneer we de Geest buitenspel zetten, bestaat het gevaar dat we aan religieuze krachtpatserij doen, wat haaks staat op het evangelie. De bedoeling is om het waaien van de Geest toe te laten. Hij zal ons brengen bij Christus … waar het feest van opgenomen worden door de Heer zal plaatsvinden.
Mogen wij alzo afstand doen van het kwaad en in geloof ons ten diepste geven aan de liefde van God die zich zal manifesteren in ons dagelijks leven.
Laat ons bidden
Goede God,
geef ons de kracht om waakzaam te zijn
en het kwaad te weerstaan,
zowel buiten ons als in onszelf.
Help ons om standvastig te blijven in ons geloof
en uw liefde te belichamen.
Moge uw heilige Geest in ons werken,
zodat we uw weg van liefde
en vrede kunnen gaan.
In Christus’ naam.
Amen.
Geliefde mensen, laten we onverdeeld God dienen en niet het kwaad. Moge door ons liefdevol leven God een gezicht krijgen in deze wereld.
Een mooie donderdag,
kris
Vragen om mee op weg te gaan
Hoe kan ik mij in geloof dieper geven aan Christus als een antwoord op de aanwezigheid van het kwaad in mezelf en om mij heen?
Welke rol speelt het gebed in het proces van afstand nemen van het kwaad?
Blog ‘Van Woord naar leven’
Reageren of uitwisselen betreffende de lezingen of de overweging, kan via de blog ‘Van Woord naar leven’.