Dagelijks Bijbelcitaat – zaterdag 3 mei 2025
Uit het evangelie volgens Johannes 14, 8-9
Filippus zei: ‘Laat ons de Vader zien, Heer, meer verlangen we niet.’ Jezus zei: ‘Ik ben nu al zo lang bij jullie, en nog ken je Me niet, Filippus? Wie Mij gezien heeft, heeft de Vader gezien. Waarom vraag je dan om de Vader te mogen zien?’
In de Stadskerk van Langenzenn, een laatgotisch kerkgebouw in het hart van Beieren (Duitsland), bevindt zich een bijzonder kunstwerk: het zogeheten Apostelaltaar. Deze kerk, gebouwd in de 15e eeuw, draagt sporen van een rijke geloofsgeschiedenis. De beschilderde panelen van het altaar tonen paren van apostelen, elk met hun eigen gelaatsuitdrukking, houdingen en attributen die verwijzen naar hun levensverhaal.
Op een van deze panelen staan Philippus en Jakobus de Mindere afgebeeld. Ze zijn te herkennen aan hun iconografische kenmerken: de nimbus rond hun hoofd duidt op hun heiligheid, terwijl hun kleding rijk gedetailleerd is, met zorgvuldig geschilderde patronen en kleuren. Philippus, links, legt de hand op de borst en houdt een houten staf of kruis vast. Zijn houding straalt rust en overgave uit. Jakobus, rechts, draagt een rood gewaad en wijst met twee vingers omhoog. In zijn andere hand houdt hij een staf vast – mogelijk een verwijzing naar zijn rondtrekkend apostolisch werk of naar het instrument van zijn marteldood.
De achtergrond van het paneel is bladgoud, zoals gebruikelijk in religieuze kunst uit die periode. Het geeft de voorstelling een tijdloze glans, alsof de figuren uit een andere werkelijkheid spreken. Tegelijkertijd zijn hun gezichten opvallend menselijk: ingetogen, niet verheven, maar bijna herkenbaar in hun kwetsbare uitdrukking.
De schilder, wiens naam niet bekend is, werkte in de stijl van de laatgotiek, met aandacht voor detail, textielmotieven en een zekere stilering van houdingen. In het geheel van het Apostelaltaar maken Philippus en Jakobus deel uit van een theologisch doordacht ensemble, waarin elke apostel zijn plaats heeft in de geloofstraditie van de Kerk.
Tekst gebaseerd op informatie over het Apostelaltaar in de Stadskerk van Langenzenn (Beieren), met gegevens uit openbare bronnen, waaronder Wikimedia Commons (afbeelding: “Langenzenn Stadtkirche – Apostelaltar 6 Philippus und Jakobus”) en kunsthistorische beschrijvingen van Duitse laatgotische kerkelijke kunst.