Allerzielen
Uit het boek Wijsheid 3, 1-9
Er is genade en barmhartigheid voor Gods heilig volk.
De zielen van de rechtvaardigen zijn in Gods hand, geen marteling kan hun deren. Dwazen menen dan wel dat de rechtvaardigen dood zijn, dat het ellendig is dat ze ons moesten verlaten en rampzalig dat ze afscheid moesten nemen – de rechtvaardigen zijn evenwel in vrede. Ook al ziet iedereen hun lot als een straf, zij koesterden de hoop op onsterfelijkheid. En na een korte tijd van lijden is hun onmetelijk geluk ten deel gevallen, want God heeft hen op de proef gesteld en hen waardig gekeurd om bij hem te zijn. Hij heeft hen als goud in een oven gelouterd en hen als een brandoffer aanvaard. Wanneer de tijd aanbreekt dat Hij zich over hen ontfermt, zullen ze opvlammen en als vuur door een stoppelveld razen. Ze zullen een oordeel vellen over alle volken en over hen heersen, en de Heer zal hun koning zijn tot in eeuwigheid.
Wie op Hem vertrouwen zullen de waarheid kennen, en wie trouw zijn zullen in liefde met Hem verkeren.
Want er is genade en barmhartigheid voor zijn heilig volk, en redding voor zijn uitverkorenen.
Psalm 27, 1 + 4 + 13+ 14
Refr.: Wees dapper en vastberaden, wacht op de Heer.
De Heer is mijn licht, mijn behoud,
wie zou ik vrezen ?
Bij de Heer is mijn leven veilig,
voor wie zou ik bang zijn ?
Ik vraag aan de Heer één ding,
het enige wat ik verlang:
wonen in het huis van de Heer
alle dagen van mijn leven,
om de liefde van de Heer te aanschouwen,
Hem te ontmoeten in zijn tempel.
Mag ik niet verwachten
de goedheid van de Heer te zien
in het land van de levenden ?
Wacht op de Heer,
wees dapper en vastberaden,
ja, wacht op de Heer.
Uit het evangelie volgens Johannes 11, 17-27
‘Ieder die leeft en in mij gelooft zal nooit sterven’.
Toen Jezus in Betanië aankwam, hoorde Hij dat Lazarus al vier dagen in het graf lag. Betanië lag dicht bij Jeruzalem, op een afstand van ongeveer vijftien stadie, en er waren dan ook veel Joden naar Marta en Maria gekomen om hen te troosten nu hun broer gestorven was.
Toen Marta hoorde dat Jezus onderweg was ging ze Hem tegemoet, terwijl Maria thuisbleef. Marta zei tegen Jezus: ‘Als U hier was geweest, Heer, zou mijn broer niet gestorven zijn. Maar zelfs nu weet ik dat God U alles zal geven wat U vraagt.’
Jezus zei: ‘Je broer zal uit de dood opstaan.’
‘Ja,’ zei Marta, ‘ik weet dat hij bij de opstanding op de laatste dag zal opstaan.’
Maar Jezus zei: ‘Ik ben de opstanding en het leven. Wie in mij gelooft zal leven, ook wanneer hij sterft, en ieder die leeft en in mij gelooft zal nooit sterven. Geloof je dat?’
‘Ja Heer,’ zei ze, ‘ik geloof dat U de Messias bent, de Zoon van God die naar de wereld zou komen.’
Van Woord naar leven
De bladeren vallen, het virus doet zijn werk, eenzaamheid groeit,… Ja, soms lijkt buiten de dood te regeren. Maar diep vanbinnen – en dat vieren we vandaag – verkondigt de Kerk dat God een Bewaarder is van de levenden. Hij is ons mensen trouw. Hij heeft onze namen geschreven in de palm van zijn hand. Hij begeleidt ons met zijn licht. Hij zal ons opvangen in zijn liefde die eeuwig is. Geen virus kan deze realiteit teniet doen.
Mogen we ons vandaag verinnigen met allen die ons zijn voorgegaan, en voor ons ten beste spreken.
kris
Reageren, je eigen woordje plaatsen, of uitwisselen over de overweging, kan via de blog Van Woord naar leven.
Laten wij bidden
Heer onze God,
wij gedenken dankbaar dat Gij Jezus uit de dood hebt opgewekt als eerste van allen die ontslapen zijn. Aan deze belofte houden wij ons vast nu wij alle mensen gedenken die overleden zijn.. Laat hen allen delen in de vreugde van de verrijzenis.
In Christus. Amen.
De Bijbelteksten zijn ontleend aan de NBV21, © Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap.
De korte inleidingen op de lezingen zijn ontleend aan het week- en zondagmissaal, door de benedictijnen van de Sint-Andriesabdij en de norbertijnen van de abdijen Averbode, Postel en Tongerlo, o.l.v. Jos Van Der Veken, uitgegeven bij Brepols-Licap, © Brepols 2007.
Allerzielen
Op Allerzielen, 2 november, bidt de katholieke kerkgemeenschap voor haar overledenen. Al in 998 had abt Odilo van Cluny op die dag een gedenkdag ingesteld voor alle gestorven kloosterbroeders. In de 11de eeuw werd die dag door paus Johannes XIX algemeen ingevoerd als feestdag voor alle gelovige zielen.
Elk jaar opnieuw zorgt Allerzielen voor een drukke bedrijvigheid op en om de kerkhoven. Familieleden brengen dan verse bloemen naar het graf of columbarium van hun afgestorvenen, dat ze de dagen ervoor netjes gepoetst hebben.
De overtuiging dat de levenden moeten bidden voor al wie gestorven is, stamt al uit de beginperiode van het christendom. De katholieke traditie leerde dat de zielen van de overledenen in meer of mindere mate zondig zijn. Ze bevinden zich in het vagevuur en wachten daar op hun loutering om voor God te kunnen verschijnen en in de hemel te worden opgenomen.
Bemiddeling en voorbeden van de levenden kunnen helpen de schulden van de doden te verlichten en hun tijd in het vagevuur te verkorten.
Bidden voor de doden blijft ook vandaag zinvol. Het herinnert om te beginnen eraan dat lang niet al onze overledenen gestorven zijn ‘in een geur van heiligheid’. Na hun verscheiden hebben velen van hen hun spirituele zwerftocht vaak nog niet afgemaakt. Zij blijven dus rekenen op het gebed van de levenden om hen te helpen zich ten volle te kunnen koesteren in het goddelijke licht. Ten tweede herinnert de kerkelijke kalender met die aan de afgestorvenen gewijde dag de mens, over alle generaties heen, aan zijn sterfelijkheid: de dood is de ultieme overtocht in een mensenleven. En ten slotte laat Allerzielen toe die mensen in het bijzonder nabij te zijn wiens leven blijvend getekend is door een diepe rouw.
In de eucharistieviering of gebedsdienst op Allerzielen wordt aan de dood van alle overleden gelovigen gedacht. De Kerk viert dan tegelijk het uitzicht op de verrijzenis en de uiteindelijke overwinning van het Leven op de dood voor iedereen.
De voorbereidingen voor Allerheiligen en Allerzielen vinden vaak plaats op Allerheiligenavond, in het Engels All Hallows Eve(ning) of Halloween, een in oorsprong Keltisch feest dat in Engeland en Ierland al ruim 2.000 jaar geleden werd gevierd. In Engeland heeft Halloween zich als wereldlijk feest, los van Allerheiligen en Allerzielen, sinds de 16de eeuw verder ontwikkeld en werd het van daaruit door de kolonisten in Noord-Amerika verspreid. In de VS is het ondertussen razend populair geworden, maar met de kerkelijke feesten heeft het huidige Halloween niks meer te maken. In de VS trekken kinderen op Halloween verkleed van deur tot deur met uitgeholde en door kaarsjes verlichte pompoenen om snoep te verzamelen. En ook de volwassenen bouwen er soms grote verkleedfeesten. Sommige gezinnen verbouwen zelfs hun woning tot een heus spookhuis.
Tweeduizend jaar geleden begon bij de Kelten het nieuwe jaar op 1 november, de eerste dag van de winter. Voor hen was de winter een angstige tijd. Er viel weinig te eten en de zon liet zich steeds minder zien. In het donker hadden de kwade machten vrij spel. De mensen hoopten niettemin dat het licht het zou winnen van het donker. Om het licht terug te krijgen, offerden ze van de oogst appels en pompoenen. De dag ervoor, op 31 oktober, vereerden de Kelten de god van de doden. Ze geloofden dat die avond de geesten van de overledenen terugkeerden om de levenden bang te maken. Door zich te verkleden als geraamte of spook hoopten de mensen de geesten op een dwaalspoor te brengen.
Met de komst van het christendom, werden de Keltische feesten gaandeweg vervangen door Allerheiligen en Allerzielen. Nu lijkt het wel alsof onder het almaar groeiende commerciële succes van Halloween het omgekeerde zich voltrekt. Maar wat er ook van zij, spreken over sterfelijkheid en dood is meestal geen makkelijke opdracht. Het onderwerp schrikt veel mensen af. Naast het ontegensprekelijk commerciële aspect lijkt het nog jonge enthousiasme voor Halloween kinderen wel te willen helpen een gelijkaardige angst te helpen bezweren. Alleen jammer dat met het Halloweensucces de oorspronkelijke betekenis van Allerheiligen en Allerzielen compleet ondergesneeuwd dreigen te raken. Ook voor kinderen en jongeren blijven die kerkelijke hoogdagen een sterke pedagogische betekenis hebben.
Laten wij bidden
Heer onze God,
wij gedenken dankbaar dat Gij Jezus uit de dood hebt opgewekt als eerste van allen die ontslapen zijn. Aan deze belofte houden wij ons vast nu wij alle mensen gedenken die overleden zijn.. Laat hen allen delen in de vreugde van de verrijzenis.
In Christus. Amen.