“Heb de Heer, de Heer uw God, lief … en uw naaste als uzelf.”

Het maandelijkse ‘Woord van leven’ is een zin uit de Bijbel met een uitleg die wil helpen om de woorden in concreet leven om te zetten. De tekst wordt in 90 talen door de Focolarebeweging uitgegeven en bereikt wereldwijd miljoenen mensen. Hieronder de tekst voor deze maand januari.

“Heb de Heer, de Heer uw God, lief … en uw naaste als uzelf.” Lucas 10:27

De Week van Gebed voor de Eenheid van de Christenen (1) biedt dit jaar stof tot nadenken met dit vers, dat zijn oorsprong vindt in het Oude Testament (2). Op weg naar Jeruzalem wordt Jezus aangesproken door een wetgeleerde die Hem vraagt: “Meester, wat moet ik doen om deel te krijgen aan het eeuwige leven?” (3) Zo ontstaat er een dialoog, en Jezus antwoordt met een tegenvraag: “Wat staat er in de wet geschreven?” (4) Hij ontlokt zo het antwoord aan zijn gesprekspartner: liefde voor God en liefde voor de naaste worden in hun samenhang beschouwd als de samenvatting van de Wet en de Profeten.

“Heb de Heer, de Heer uw God, lief … en uw naaste als uzelf.”

“En wie is mijn naaste?”, vervolgt de wetgeleerde. Jezus reageert door de gelijkenis van de barmhartige Samaritaan te vertellen. Hij somt niet de verschillende soorten mensen op die allemaal in aanmerking komen, maar beschrijft een houding van diep mededogen die al onze acties moet bezielen. Wij zijn het zelf die ons tot ‘naasten’ van anderen moeten maken.

De vraag die we onszelf moeten stellen is: “En ik, wiens naaste ben ik?”

Net zoals de Samaritaan dat deed, moeten wij zorgen voor onze broers en zusters van wie we de noden kennen, onszelf inzetten bij situaties die zich kunnen voordoen, zonder enige angst, en een liefde hebben die zich bezighoudt met het helpen, ondersteunen en aanmoedigen van iedereen.

In feite nodigt Jezus ons hiermee uit om in iemand anders een andere jezelf te zien en aan de ander te doen wat je voor jezelf zou willen. Dat is de zogenaamde ‘Gulden Regel’ die we in alle religies vinden. Gandhi legt het helder uit: “Jij en ik zijn één. Ik kan je geen kwaad doen zonder mezelf te verwonden.” (5)

“Heb de Heer, de Heer uw God, lief … en uw naaste als uzelf.”

“Als we onverschillig blijven of niets doen om tegemoet te komen aan de behoeften van onze naaste, of het nu gaat om materiële of om geestelijke goederen, kunnen we niet zeggen dat we onze naaste liefhebben als onszelf. We kunnen niet zeggen dat we hem of haar liefhebben zoals Jezus dat deed. En in een gemeenschap die geïnspireerd wil worden door de liefde die Jezus ons leerde, kan er geen plaats zijn voor ongelijkheid, niveauverschil, uitsluiting, verwaarlozing. Zolang we in onze naaste een vreemdeling zien, iemand die onze vrede verstoort of die onze plannen in de war gooit, zullen we niet kunnen zeggen dat we God liefhebben met heel ons hart.” (6)

“Heb de Heer, de Heer uw God, lief … en uw naaste als uzelf.”

Het leven is dat wat je overkomt in het moment van nu. Wees opmerkzaam voor wie er naast je staat, luister naar de ander! Dat kan interessante inkijkjes opleveren en onvoorziene initiatieven in gang zetten.

Dit is wat Victoria uit Italië overkwam: “In de kerk werd ik getroffen door de prachtige stem van een Afrikaanse vrouw die naast me zat en heel mooi zong. Ik complimenteerde haar en moedigde haar aan om lid te worden van het parochiekoor. We bleven met elkaar napraten. Ze bleek een religieuze zuster te zijn uit Equatoriaal-Guinea die op doorreis was naar Madrid. In haar instituut in Afrika vangen ze verlaten baby’s op, die ze tot aan volwassen leeftijd bijstaan. Ze leren hun een vak of bereiden hen voor op een universitaire studie. De kleermakerij is een heel gewild beroep, maar er zijn niet genoeg naaimachines.

Ik bied aan om haar te helpen andere machines te vinden, vertrouwend op Jezus. Een van mijn kennissen kent een vakman. Die vindt en repareert acht naaimachines en ook nog een strijkmachine. Een paar vrienden bieden aan om ze naar Madrid te brengen. Via een lange reis over land en over zee, bereiken de machines Malabo in Equatoriaal Guinée. Daar kunnen ze het haast niet geloven! Uit hun berichten spreekt een enorme dankbaarheid!”

Samengesteld door Patrizia Mazzola en het Woord-van-leven-team

(1) Deze Week wordt gevierd van 18 tot 25 januari. De teksten van het gebed van dit jaar werden voorbereid door een oecumenisch team uit Burkina Faso.
(2) Vgl. Deut. 6:5 en Lev. 19:18.
(3) Luc. 10:25.
(4) Luc. 10:26.
(5) Uit: Chiara Lubich, De kunst van het liefhebben. Een evangelische kracht. Adveniat/Nieuwe Stad 2012, blz. 18.
(6) Chiara Lubich, Woord van leven van november 1985.