Heilig Hart van Jezus – B
Hoogfeest
Het heeft er vaak de schijn van dat onze wedren naar welstand en comfort onze afgod is geworden. Maar vergeten wij als christenen hierbij niet dat de echte vrede en het ware geluk te vinden zijn in Jezus Christus, om van daaruit deze vrede te schenken aan allen die we ontmoeten. Jezus was en is een mens met een hart, ja een heilig hart. Vol liefde kijken wij vandaag naar Hem wiens hart werd doorstoken aan het kruis. Jezus was een mens die zijn leven gaf voor de medemens, en wel tot het uiterste. Zo is God: vol liefde, als een moeder voor haar kind. Wat kunnen wij vandaag anders vragen dan dat ook wij, geworteld in de liefde van Christus, mensen met een hart mogen zijn.
Uit de brief van Paulus aan de Efesiërs 3, 8-12 + 14-19
De Liefde van Christus.
Broeders en zusters,
mij, de allerminste van alle heiligen, is de genade geschonken om de heidense volken de ondoorgrondelijke rijkdom van Christus te verkondigen, en voor allen in het licht te stellen hoe het geheim dat in alle eeuwen verborgen was in God, de schepper van alle dingen, verwezenlijkt wordt. Zo zal nu door de kerk de wijsheid van God in al haar schakeringen bekend worden aan alle vorsten en heersers in de hemelsferen, naar het eeuwige voornemen dat Hij ten uitvoer heeft gebracht in Christus Jezus, onze Heer. Door onze eenheid met Hem hebben wij vrijelijk toegang tot God; door ons geloof in Hem mogen wij daarop vertrouwen.
Daarom buig ik mijn knieën voor de Vader, die de vader is van elke gemeenschap in de hemelsferen en op aarde. Moge Hij vanuit zijn rijke luister u innerlijke kracht en sterkte schenken door zijn Geest, zodat door uw geloof Christus kan gaan wonen in uw hart, en u geworteld en gegrondvest blijft in de liefde. Dan zult u met alle heiligen in staat zijn de lengte en de breedte, de hoogte en de diepte te begrijpen, ja de liefde van Christus te kennen die alle kennis te boven gaat, opdat u geheel vervuld zult raken van de volheid van God.
Tussenzang: Jes. 12, 2-3 + 4bcd-6
Refr.: Vol vreugde zullen jullie water putten uit de bron van de redding.
God, Hij is mijn redder.
Ik heb een vast vertrouwen, ik ben niet bang,
want de Heer is mijn sterkte,
Hij is mijn beschermer,
Hij heeft mij redding gebracht.
Vol vreugde zullen jullie water putten
uit de bron van de redding.
Loof de Heer, roep zijn Naam uit.
Maak alle volken zijn daden bekend,
verkondig zijn verheven Naam.
Zing een lied voor de Heer,
machtig zijn zijn daden.
Laat heel de aarde dit weten.
Jubel en juich, inwoners van Sion,
want groot is de Heilige van Israël,
die in jullie midden woont.
Vers voor het evangelie (1 Joh 4, 10b)
Alleluia.
God heeft ons liefgehad
en zijn Zoon gezonden
om verzoening te brengen
voor onze zonden.
Alleluia.
Uit het evangelie volgens Johannes 19, 31-37
Men doorstak zijn zijde.
Het was voorbereidingsdag, en de Joden wilden voorkomen dat de lichamen op sabbat, en nog wel een bijzondere sabbat, aan het kruis zouden blijven hangen. Daarom vroegen ze Pilatus of de benen van de gekruisigden gebroken mochten worden en of ze de lichamen mochten meenemen. Toen braken de soldaten de benen van de eerste die tegelijk met Jezus gekruisigd was, en ook die van de ander.
Vervolgens kwamen ze bij Jezus, maar ze zagen dat Hij al gestorven was. Daarom braken ze zijn benen niet. Maar een van de soldaten stak een lans in zijn zij en meteen vloeide er bloed en water uit.
Hiervan getuigt iemand die het zelf heeft gezien, en zijn getuigenis is betrouwbaar. Hij weet dat hij de waarheid spreekt en wil dat ook u gelooft.
Dit gebeurde omdat de Schrift in vervulling moest gaan: ‘Geen van zijn beenderen zal verbrijzeld worden.’ Een andere schrifttekst zegt: ‘Ze zullen hun blik richten op Hem die ze hebben doorstoken.’
Van Woord naar leven
VAN HARTE
Vandaag vieren we het Heilig Hart van Jezus. In de loop der geschiedenis zijn er heel wat mystieke overwegingen gemaakt over het Hart van Jezus. Het Hart dat doorstoken wordt en waaruit water en bloed vloeien; ware genadegaven voor de Kerk en de mensheid. Er zijn echt juweeltjes geschreven over deze mystiek.
Ik wil het vandaag niet hebben over deze vorm van mystiek, hoewel het er nauw mee verbonden is.
Vanuit dit feest van het Heilig Hart wil ik met u nadenken over het begrip ‘hartelijk’. Hartelijk is een woord dat zeer veel gebruikt wordt. Hartelijk gefeliciteerd … je bent hartelijk welkom … met hartelijke groeten … Het drukt iets moois uit: dat je warm meent wat je zegt of doet. Het maakt de felicitaties, het welkom of de groet in je brief stralend en aangenaam. Het doet een mens goed op deze wijze ontvangen of benaderd te worden.
Hartelijk zijn maakt het samenzijn aangenaam; het maakt het mooi en warm. Mogelijke kilte in ons samenzijn verdwijnt doorgaans door hartelijkheid. Ook hardheid smelt meestal weg wanneer we hartelijk met elkaar omgaan. Het helpt elkaar verdragen. Het helpt zaken of gedragingen relativeren. Het helpt de ander uit zijn donkerte te komen, indien nodig. Kortom, hartelijke mensen zijn zonnige mensen.
Hartelijkheid helpt ons vooral om in de liefde te blijven. Want hoe kun je anderen liefhebben zonder hartelijk te zijn? Liefde en hartelijkheid zijn broer en zus, ze gaan hand in hand; het ene kan niet zonder het andere.
Moge Jezus de bron zijn van onze liefde en hartelijkheid naar elkaar toe. Moge Hij ons de genade schenken om met elkaar om te gaan met een innige, warme genegenheid.
Niet flauw bedoeld, maar werkelijk en waarachtig, vanuit de vrede en de vreugde van Jezus’ verrijzenis, ons hart leggend in het zijne.
Laten we bidden
Heer Jezus,
leer ons hartelijke mensen te zijn,
mensen die het leven aangenaam maken voor elkaar,
die een innige genegenheid koesteren voor elkaar,
met een liefde die haar bron vindt in U.
Neem ons op, Jezus, in uw Heilig Hart,
dat wij vandaag vieren.
Moge uw Hart en het onze met elkaar vervlochten raken.
Moge het één worden.
Ja, moge onze liefde de uwe zijn.
Alle dagen van ons leven.
Amen.
Geliefde mensen, moge het Heilig Hart van Jezus ons vandaag inspireren om zonnige mensen te zijn.
Met een hartelijke groet, kris
Om mee op weg te gaan
Hoe kan ik een sfeer van hartelijkheid en warmte creëren in mijn eigen gezin, gemeenschap, en naar mijn collega’s toe?
Vindt mijn hartelijkheid en liefde haar bron in Jezus?
Blog ‘Van Woord naar leven’
Reageren of uitwisselen betreffende de lezingen of de overweging, kan via de blog ‘Van Woord naar leven’.
De Bijbelteksten zijn ontleend aan de NBV21, © Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap.
De korte inleidingen op de lezingen zijn ontleend aan het week- en zondagmissaal, door de benedictijnen van de Sint-Andriesabdij en de norbertijnen van de abdijen Averbode, Postel en Tongerlo, o.l.v. Jos Van Der Veken, uitgegeven bij Brepols-Licap, © Brepols 2007.
Heilig Hart van Jezus
Het Heilig Hart van Jezus is het zinnebeeld van de immense liefde van Jezus Christus voor God en de mensheid. De devotie tot het Heilig Hart is gericht op de minnende kracht die behoort tot de menselijke natuur van Christus.
Symbool van liefde
In de Bijbel wordt het hart vaak beschouwd als het symbool van moed, vreugde en hartstocht. Kerkvaders als Augustinus en Johannes Chrysostomus beschouwden het hart als symbool van liefde. Middeleeuwse mystici als Bernardus van Clairvaux en Johannes Ruusbroec beschreven hun ervaringen van de hartstochtelijke liefde van Jezus voor de mensheid. Deze liefde uit zich in de wil om te lijden en te sterven in het belang van de ander. Ook vertegenwoordigers van de Moderne Devotie droegen bij aan de toewijding tot de geïncarneerde liefde van God.
Visioen
De eerste die in de nieuwe tijd de devotie tot het Heilig Hart propageerde was Johannes Eudes (1601-1680). Geïnspireerd door Franciscus van Sales en de privé-openbaringen aan Gertrudis van Helfta en Mechtildis van Helfta verspreidde deze Franse priester en missieprediker deze vroomheid onder het Franse volk. In 1672 gaf de bisschop van Rennes aan de door Johannes Eudes gestichte religieuze congregaties voor het eerst verlof om een speciaal feest ter ere van Hart van Jezus te vieren.
Margaretha Maria Alacoque
De Heilig-Hartdevotie brak pas echt goed door de berichten over de visioenen van Margaretha Maria Alacoque (1646-1690). Aan haar zou Jezus zijn bloedend hart hebben getoond. Volgens deze kloosterzuster uit het Franse Paray-le-Monial was zij door Jezus deelgenoot gemaakt van zijn verdriet vanwege het groot aantal mensen die zijn liefde afwezen.
Weerstand
Margaretha Maria Alacoque vond in de jezuïet Claude de la Colombière haar woordvoerder. Hij geldt als een van de voornaamste propagandisten van de Heilig-Hartdevotie. Deze vroomheid moest volgens hem niet alleen dienen als eerherstel maar ook als middel om het gelovige vuur bij de gedoopten aan te wakkeren. Pater De la Colombière ondervond veel weerstand, vooral van geestelijken die behoorden tot het jansenistische kamp. De tegenstanders, onder wie ook leden van de hoge clerus, vonden de devotie veel te sensualistisch. Sommigen vonden de focus op het vitale orgaan van Jezus’ lichaam maar een bizarre superstitie.
Feest
Jezus, aldus Margaretha Maria Alacoque, had kenbaar gemaakt dat de kerkelijke autoriteiten een feest ter ere van zijn liefde moesten instellen en wel op de derde vrijdag na Pinksteren. Dat leidde er toe dat paus Clemens XIII in 1765 de ‘derde vrijdag na Pinksteren’ officieel als een plaatselijk feest erkende. Paus Pius IX schreef het feest in 1856 voor in heel de RK-Kerk en kende er een hoge liturgische rang aan toe. Thans is het een hoogfeest.
Iconografie
In de 19de eeuw werden massaal neogotische heilighartbeelden in diverse maten geproduceerd. Deze kwamen niet alleen terecht in kerken en kapellen, maar ook in huiskamers. Heilighartbeelden stellen Jezus in zijn verrezen gestalte voor. Sommige tonen een langharige Jezus met gespreide armen, waardoor de stigmata zichtbaar zijn. Bij andere beelden wijst Jezus op zijn hart. Het hart zit op de borst. De bovenkant van het orgaan heeft een opening waaruit een kruis en een vlam komen. Meestal is het hart omkranst met een doornenkroon. Op sommige schilderijen heeft Jezus zijn hart in handen waarbij hij een tonende positie heeft aangenomen.
Sacré-Coeur
In de 19de en begin 20ste eeuw werden tal van nieuwe kerken toegewijd aan het Heilig Hart. Een van de beroemdste is de Sacré-Coeur op Montmartre in Parijs. Deze kerk werd gebouwd naar aanleiding van de 58.000 soldaten die waren gevallen in de Frans-Duitse Oorlog van 1870-1871. Onder de indruk van dit godshuis liet koning Leopold II van België in Brussel ook een monumentale nationale kerk bouwen, ter markering van de 75ste verjaardag van de Belgische onafhankelijkheid. Ook deze kerk op de Koekelberg werd toegewijd aan het Heilig Hart.
Bron: KRO-NCRV
Van Woord naar leven
VAN HARTE
Vandaag vieren we het Heilig Hart van Jezus. In de loop der geschiedenis zijn er heel wat mystieke overwegingen gemaakt over het Hart van Jezus. Het Hart dat doorstoken wordt en waaruit water en bloed vloeien; ware genadegaven voor de Kerk en de mensheid. Er zijn echt juweeltjes geschreven over deze mystiek.
Ik wil het vandaag niet hebben over deze vorm van mystiek, hoewel het er nauw mee verbonden is.
Vanuit dit feest van het Heilig Hart wil ik met u nadenken over het begrip ‘hartelijk’. Hartelijk is een woord dat zeer veel gebruikt wordt. Hartelijk gefeliciteerd … je bent hartelijk welkom … met hartelijke groeten … Het drukt iets moois uit: dat je warm meent wat je zegt of doet. Het maakt de felicitaties, het welkom of de groet in je brief stralend en aangenaam. Het doet een mens goed op deze wijze ontvangen of benaderd te worden.
Hartelijk zijn maakt het samenzijn aangenaam; het maakt het mooi en warm. Mogelijke kilte in ons samenzijn verdwijnt doorgaans door hartelijkheid. Ook hardheid smelt meestal weg wanneer we hartelijk met elkaar omgaan. Het helpt elkaar verdragen. Het helpt zaken of gedragingen relativeren. Het helpt de ander uit zijn donkerte te komen, indien nodig. Kortom, hartelijke mensen zijn zonnige mensen.
Hartelijkheid helpt ons vooral om in de liefde te blijven. Want hoe kun je anderen liefhebben zonder hartelijk te zijn? Liefde en hartelijkheid zijn broer en zus, ze gaan hand in hand; het ene kan niet zonder het andere.
Moge Jezus de bron zijn van onze liefde en hartelijkheid naar elkaar toe. Moge Hij ons de genade schenken om met elkaar om te gaan met een innige, warme genegenheid.
Niet flauw bedoeld, maar werkelijk en waarachtig, vanuit de vrede en de vreugde van Jezus’ verrijzenis, ons hart leggend in het zijne.
Laten we bidden
Heer Jezus,
leer ons hartelijke mensen te zijn,
mensen die het leven aangenaam maken voor elkaar,
die een innige genegenheid koesteren voor elkaar,
met een liefde die haar bron vindt in U.
Neem ons op, Jezus, in uw Heilig Hart,
dat wij vandaag vieren.
Moge uw Hart en het onze met elkaar vervlochten raken.
Moge het één worden.
Ja, moge onze liefde de uwe zijn.
Alle dagen van ons leven.
Amen.
Geliefde mensen, moge het Heilig Hart van Jezus ons vandaag inspireren om zonnige mensen te zijn.
Met een hartelijke groet, kris
Om mee op weg te gaan
Hoe kan ik een sfeer van hartelijkheid en warmte creëren in mijn eigen gezin, gemeenschap, en naar mijn collega’s toe?
Vindt mijn hartelijkheid en liefde haar bron in Jezus?
Blog ‘Van Woord naar leven’
Reageren of uitwisselen betreffende de lezingen of de overweging, kan via de blog ‘Van Woord naar leven’.