maandag in de derde week van de advent
Uit het boek Numeri 24, 2-7 + 15-17a
De schrijver van het boek Numeri rapporteert een voorspelling van een niet-jood. Bileam is een vreemdeling, voor de joden dus een goddeloze heiden. Van zijn koning krijgt hij de opdracht een vervloeking uit te spreken over Israël. In plaats daarvan bezingt hij het toekomstig heil van Gods volk. Hierin erkenden de gelovige Joden dat de Geest Gods met hen was.
Toen Bileam zijn blik liet rondgaan en Israël daar gelegerd zag, stam bij stam, werd hij door de geest van God gegrepen en hief hij deze orakelspreuk aan:
‘Zo spreekt Bileam, de zoon van Beor, zo spreekt de man wiens oog geopend is, zo spreekt hij die Gods woorden hoort en ziet wat de Ontzagwekkende toont, in vervoering, met ontsloten ogen: Hoe mooi zijn uw tenten, Jakob, hoe mooi uw woningen, Israël, als palmbomen, overal verspreid, als tuinen langs een rivier, als aloë’s door de Heer geplant, als ceders langs het water.
Israëls emmers lopen over, zijn zaad krijgt water in overvloed. Zijn koning wordt groter dan Agag, zeer machtig zijn koningschap.’
Daarop hief hij deze orakelspreuk aan:
‘Zo spreekt Bileam, de zoon van Beor, zo spreekt de man wiens oog geopend is, zo spreekt hij die Gods woorden hoort, die weet wat de Allerhoogste weet en ziet wat de Ontzagwekkende toont, in vervoering, met ontsloten ogen: Wat ik zie is niet in het heden, wat ik waarneem is niet nabij. Een ster komt op uit Jakob, een scepter uit Israël.
Psalm 25, 4-9
Refr.: Wijs mij uw wegen, Heer.
Maak mij, Heer, met uw wegen vertrouwd,
leer mij uw paden te gaan.
Wijs mij de weg van uw waarheid
en onderricht mij,
want U bent de God die mij redt,
op U blijf ik hopen, elke dag weer.
Denk aan uw barmhartigheid, Heer,
aan uw liefde door de eeuwen heen.
Denk niet aan de zonden uit mijn jeugd,
maar denk met liefde aan mij
en laat uw goedheid spreken, Heer.
Goed en rechtvaardig is de Heer:
Hij wijst zondaars de weg,
wie nederig zijn
leidt Hij in het rechte spoor,
Hij leert hun zijn paden te gaan.
Uit het evangelie volgens Matteüs 21, 23-27
De joodse autoriteiten vragen naar de bevoegdheid van Jezus. Zijn antwoord, dat zinspeelt op het doopsel van Johannes, is een uitdaging voor hen. Hij ontmaskert hun schijngelovigheid.
Toen Jezus naar de tempel was gegaan en daar onderricht gaf, kwamen de hogepriesters en de oudsten van het volk naar Hem toe. Ze vroegen Hem: ‘Op grond van welke bevoegdheid doet U die dingen? En wie heeft U die bevoegdheid gegeven?’
Jezus gaf hun ten antwoord: ‘Ik zal u ook een vraag stellen, en als u mij daarop antwoord geeft, zal Ik u zeggen op grond van welke bevoegdheid Ik die dingen doe. In wiens opdracht doopte Johannes? Kwam die opdracht van de hemel of van mensen?’
Ze overlegden met elkaar en zeiden: ‘Als we zeggen: “Van de hemel”, dan zal Hij tegen ons zeggen: “Waarom hebt u hem dan niet geloofd?” Maar als we zeggen: “Van mensen”, dan krijgen we het volk over ons heen, want iedereen houdt Johannes voor een profeet.’
Dus gaven ze Jezus als antwoord: ‘We weten het niet.’
Daarop zei Hij tegen hen: ‘Dan zeg Ik u ook niet op grond van welke bevoegdheid Ik die dingen doe.’
Van Woord naar leven
De hogepriesters en de oudsten waren bekommerd om zichzelf, hun denken, hun veiligheid, en niet om de waarheid. Dat maakte hen niet enkel blind, maar ook ontoegankelijk. Hun hart bleef gesloten.
Laten we niet te snel denken dat we niet zijn zoals de oudsten en de hogepriesters uit het evangelie van vandaag. De meesten van ons besteden heel wat energie in het omhelzen wat zij zien als hun waarheid. Wat ik denk, wat ik zeg, hoe ik het zie… ja, dat vind ik toch wel belangrijk. En een ander moet dat maar respecteren. Ieder z’n waarheid… weet je wel?
Maar als we allemaal zo moesten praten en leven… er zou nog weinig plaats zijn voor ‘de waarheid’. Want ook al wil de ware waarheid ingang vinden, en zich nestelen, in ons denken en in ons hart, de oorsprong van deze waarheid ligt niet bij ons, maar wel bij God. We mogen en kunnen Gods waarheid nooit maken, laat staan toe-eigenen. We zijn er geen eigendom van.
En we moeten, wanneer we denken Gods waarheid in ons te dragen, altijd opnieuw bereid zijn haar kritisch te bevragen. Waarmee bedoeld wordt dat je nooit te snel mag denken Gods waarheid in pacht te hebben, of te begrijpen, laat staan haar te beleven. Een mens is een evoluerend wezen, ook op geloofsvlak. Zoals je dacht over God wanneer je 20 was, zal dit anders zijn wanneer je 40 bent, en zal dat weer geëvolueerd zijn wanneer je 60 wordt.
In welke levensfase je ook bent, het gaat erom je te ‘oefenen’ in het arm worden van geest. Immers, wie innerlijk arm is, zal groeien in z’n bereidheid God te ontvangen zoals Hij is, zoals Hij in Christus naar ons toekomt.
Het hart van dit ‘oefenen’ is het gebed; het gebed van het hart. Het is in leegte voor Hem komen te staan, los van eigen invullingen hoe God voor u is. Het is God God laten zijn. Het is Hem toelaten in je innerlijke leegte zodat Hij, en enkel Hij, je vervulling zal worden. Het is gaan staan in het grote ‘Gij’, en met Maria zeggen: ‘mij geschiedde naar uw Woord’.
Wie deze weg van overgave gaat, zal gaandeweg groeien in inzicht en waarnemen. Diep in hemzelf zal hij in waarheid Gods waarheid ontvangen, deze in stilte omarmend, zodat God God mag zijn in zijn gebed en leven. Hij zal leren God waar te nemen in de wereld waartoe hij gezonden is. Hij zal God ‘zien’ in de ander; God die je doorheen de ander appelleert tot liefde, tot het schenken van vergeving, tot het werken aan verzoening, tot het bouwen aan zijn rijk onder de mensen.
In zowel het expliciete gebed, alsook in het dagelijks leven, zal hij ervaren dat God zich toont; soms heel zichtbaar, soms geruisloos en onzichtbaar, maar altijd even reëel. Hij zal in alles God omarmen door Christus’ liefde te laten stromen in zijn leven; biddend, en biddend handelend. Hij zal immers de diepe ervaring hebben dat het gebed gaande blijft in het handelen. Niet als een bewuste daad zich afspelend in het hoofd, maar als een gebeuren van binnenuit; een bidden zonder ophouden. Het is ten diepste Gods dragen en baren.
Wie in staat is te leven in waarheid, zal in staat zijn God te verwezenlijken in deze wereld. Ieders roeping…
kris
Reageren, je eigen woordje plaatsen, of uitwisselen over de overweging, kan via de blog Van Woord naar leven.
Laten wij bidden
Heer Jezus,
Gij die de weg zijt, de waarheid en het leven, moge uw Geest ons hart bezielen, opdat wij U mogen ontvangen en beminnen zoals Gij ten diepste zijt. Maak ons vrij van onszelf, opdat Gij kunt zijn. Groeiend in U.
Amen.
De Bijbelteksten zijn ontleend aan de NBV21, © Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap.
De korte inleidingen op de lezingen zijn ontleend aan het week- en zondagmissaal, door de benedictijnen van de Sint-Andriesabdij en de norbertijnen van de abdijen Averbode, Postel en Tongerlo, o.l.v. Jos Van Der Veken, uitgegeven bij Brepols-Licap, © Brepols 2007.
Johannes van het Kruis († 1591)
Johannes van het Kruis, carm., Ubeda, provincie Jaén, Spanje; kloosterling & mysticus
Juan de Santa María de Yepes werd op 24 juni 1542 geboren in het Spaanse plaatsje Fontiveros bij Salamanca als zoon van een wever. Als jong volwassene ging hij zieken verplegen in Medina del Campo en trad in 1563 in bij de karmelieten onder de naam Johannes van St-Mattias. Zijn studies deed hij in Salamanca. Na een ontmoeting in 1568 met Sint Theresia van Ávila († 1582; feest 15 oktober) was hij gegrepen door haar ideaal en begon de mannelijke tak van de Karmel te hervormen, zoals zij het deed bij de vrouwelijke: dat was het begin van de ongeschoeide karmelieten (Carmelitas Descalzos). In 1574 kwam hij met Sint Theresia naar Segovia en droeg hier de eerste mis op in het door haar gestichte klooster van ongeschoeide karmelietessen.
Het eerste klooster voor ongeschoeide Karmelieten stichtte hij in Duruelo en veranderde zijn naam in Johannes van het Kruis. In 1586 stichtte hij buiten Segovia een mannenklooster van ongeschoeide karmelieten en was hier van 1588 tot 1591 prior. Zijn pogingen om de orde te hervormen stuitten op veel weerstand en onbegrip. In 1577 werd hij zelfs in Toledo gevangen gezet. Hij was naast priester ook dichter, mysticus en theoloog. Zijn mystieke werken ‘La subida del Monte Carmelo’ (= ‘De bestijging van de berg Karmel’), ‘La noche oscura del alma’ (= ‘De donkere nacht van de ziel’) en ‘La llama de amor’ (= ‘De vlam van de liefde’), vormen hoogtepunten in de geschiedenis van de katholieke mystiek. Zijn theologisch hoofdwerk was ‘Cántico espiritual’ (= ‘Geestelijke lofzang’), een samenspraak tussen de ziel en Christus, geïnspireerd op het Hooglied in de bijbel.
Al zijn werken zijn pas na zijn dood gepubliceerd. Men zegt, dat medebroeders uit zijn klooster van de ongeschoeide karmelieten bij zijn dood zijn ziel zagen opstijgen in de vorm van een vurige aardbol.
Hij werd bijgezet in Segovia. Daar rust zijn lichaam tot op de dag van vandaag in een praalgraf.
In 1726 werd hij heilig verklaard. Paus Pius XI riep hem in 1926 uit tot kerkleraar met als eretitel ‘doctor van de mystieken’.
Hij is patroon van Segovia; alsmede van mystici.
Hij wordt afgebeeld als karmeliet; geknield voor een kruisbeeld, omgeven door lelietakken (symbool van zuiverheid); kijkend naar de lijdende Christus; Christus (met kruis en vaak boven een altaar) onderhoudt zich met hem; boek in de hand met de spreuk: ‘Pati et contemni’ (= Lijden en veracht worden’); met adelaar met pen in de snavel.
Bron: Heiligen.net
Laten wij bidden
Heer Jezus,
Gij die de weg zijt, de waarheid en het leven, moge uw Geest ons hart bezielen, opdat wij U mogen ontvangen en beminnen zoals Gij ten diepste zijt. Maak ons vrij van onszelf, opdat Gij kunt zijn. Groeiend in U.
Amen.