H. Naam van Jezus

gedachtenis

De heilige Bernardinus van Siena heeft in de 15e eeuw als eerste voor dit feest geijverd. Door hem is ook het gebruik ingevoerd om de Heilige Naam van Jezus voor te stellen als een monogram van drie beginletters IHS, in het midden van een stralenkrans. Deze devotie verspreidde zich snel in Italië en vond een ijverig propagandist in de persoon van de heilige Jan van Capistrano, evenals de heilige Bernardinus van de orde der Minderbroeders. De Heilige Stoel hechtte zijn plechtige goedkeuring aan deze hulde van de Naam van de Heiland der mensen en in de eerste jaren van de 16e eeuw schonk paus Clemens VII op herhaald verzoek aan de orde van Sint Franciscus het voorrecht om de zoete Naam van Jezus met een eigen feest te vieren.

Maar ook de heilige Ignatius van Loyola die aan het begin staat van de jezuïetenorde, of zoals hij haar zelf noemde ‘Compagnie van Jezus’. Hij wenste uitdrukkelijk, dat de Orde naar Jezus zou worden vernoemd. Enkele jaren voor de stichting van de orde had Ignatius immers in een visioen, dat hem overkomen was bij het plaatsje La Storta, gezien, dat God de Vader hem bij zijn Zoon plaatste met de woorden: “Ik wil dat je Hem dient.” En tot de Zoon had de Vader gezegd: “Ik wil dat je hem aanneemt.” Naar Ignatius’ vaste overtuiging delen al zijn medebroeders in die genade.

Door de jezuïetenorde zal de verbreiding van het IHS-monogram een grote vlucht nemen. Zij maakt er gretig gebruik van om haar ideaal en daarmee ook zichzelf aan te duiden. Onder invloed van deze ontwikkeling worden er nieuwe betekenissen toegevoegd aan de afkorting I.H.S.: Iesum Habemus Socium (= ‘Wij hebben Jezus als gezel’: de jezuïeten heten officieel ‘Societas Jesu’ = ‘Gezelschap van Jezus’); of Iesu Humilis Societas (= ‘Het nederige gezelschap van Jezus’). Het zijn waarschijnlijk ook de jezuïeten geweest die onder de drie letters drie spijkers toevoegden; deze verwijzen naar Jezus’ lijden en dood; soms meent men daarin de letter ‘v’ te herkennen; deze wordt dan gezien als de afkorting van het woord ‘vinces’.

In het jaar 1721 besloot paus Innocentius XIII dit feest in de gehele Kerk te vieren en stelde de datum daartoe vast op de tweede zondag na Driekoningen, de zondag van de bruiloft van Kana. Op de dag van het huwelijk gaat namelijk de naam van de Bruidegom (Jezus) over op de Bruid (de Kerk), als teken dat zij voortaan aan Hem toebehoort. Bij de invoering van het feest van de heilige Familie is het feest van Zijn verheven Naam verplaatst naar de zondag zo kort mogelijk na de dag waarop Jezus Zijn Naam gekregen heeft, dat is 8 dagen na Zijn geboorte (begin januari).

Het evangelie van vandaag eindig met: Grote groepen mensen volgden Hem, uit Galilea en de Dekapolis, uit Jeruzalem en Judea en uit het gebied aan de overkant van de Jordaan.

De mensen volgden Hem omdat ze ervoeren dat Jezus een bijzonder iemand was. Velen geloofden reeds dat Hij Gods Zoon was, de beloofde Messias. Anderen moesten misschien nog een hele weg gaan om tot dit geloof te komen. Maar velen volgden Hem. Hij sprak immers woorden waar men van aanvoelde: dit is juist, dit is waarheid, het zijn woorden die innerlijk bevrijden. Hij handelde als een Man Gods, stelde tekenen die verwezen naar Gods helende aanwezigheid. En vanuit een innerlijke dorst naar waarheid en leven, volgden velen Hem.

Het is goed de dorst naar de Heer levend te houden. Wie geen dorst meer heeft naar Hem, moet zich dringend vragen stellen. Dorst is een innerlijke drijfveer ons steeds te wenden naar de Heer; in een geest van diep verlangen, in een gelovig weten dat we Hem nodig hebben om ons christen zijn zowel innerlijk als naar buiten toe gestalte te geven.

Wie letterlijk dorst heeft neemt een glas water en drinkt. Als hij niet de moeite doet dat glas te nemen zal hij dorstig blijven. Het vraagt dus een zekere handeling je dorst te lessen. Zo ook met onze dorst naar de Heer. Als we niet de moeite nemen bepaalde handelingen te verrichten, als we ons daartoe niet engageren, bestaat het gevaar erin dat je dorst niet of nauwelijks gelaafd wordt. En met ‘je engageren’ bedoel ik dan vooral de keuze maken die zaken aan te wenden die onze geestelijke dorst laven. Bijvoorbeeld dagelijks tijd maken voor (stil) gebed. Wie niet kiest om dagelijks te bidden (los van goesting of geen goesting) zal al snel lauw worden in zijn gebedsleven. Een zekere trouw is hier van groot belang. Maar ook het Woord ter harte nemen (hoort bij het gebed), meditatief of studies, is belangrijk. Ook het regelmatig bijwonen van de eucharistie, zorgvuldig gekozen inspirerende lectuur ter hand nemen, enzomeer. En bijzonder ook – en da’s niet onbelangrijk – oog hebben waar je daadwerkelijk kan liefhebben,…

In die zin vraagt geestelijke dorstlessing ook een geest van waakzaamheid. De Heer komt op tal van plaatsen, doorheen vele mensen, en op zeer verschillende wijzen naar ons toe met het appel: Heb Mij lief. Wie niet wakker leeft voor het komen van de Heer mist vele treinen van genade. Ook dat heeft wezenlijk met innerlijke dorstlessing te maken.

Nog iets belangrijk: Een christen is een kerkmens, en Kerk zijn is de dorst ook bij je naaste zien en aanvoelen, en zo met hem omgaan dat je hem troost in zijn dorst, en indien mogelijk daadwerkelijk helpt zijn dorst te lessen. Belangrijk is present te zijn bij de dorstige geloofsgenoot, door hem eventueel (altijd met veel respect en vooral ook in nederigheid) daarop aan te spreken, het ‘goede gesprek’ te voeren. Het gaat erom (al dan niet letterlijk) je arm om je naaste slaan om met met hem op weg te gaan in zijn verlangen of dorst naar de Heer. Dit is een heel belangrijk aspect van onze kerkbeleving. Want er is nogal wat dorst. Er is veel twijfel, innerlijk gevecht, ongeloof; in onszelf en vele anderen. Laten we elkaar tot warme steun zijn.

Ook het elkaar dragen in gebed is niet onbelangrijk. We mogen deze vorm van elkaar nabij zijn niet onderschatten. De ander, met zijn dorst, biddend in de schoot van de Heer neerleggen, behoort wezenlijk tot christelijk gemeenschapsleven.

Dorst hoort bij onze weg. Heel vaak is het genade om inniger in de Heer te leven, om naar Hem op zoek te gaan, om zaken achter te laten die een belemmering vormen Hem te vinden. Dorst kan lastig zijn, maar is daarom niet negatief, integendeel. Het kan een weg zijn Hem op een totaal nieuwe wijze te vinden, en wel in genade.

Lieve mensen, we zitten nog in de eerste dagen van het nieuwe jaar. Laat ons in 2022 kiezen elkaar zo nabij te zijn dat ieder persoonlijk, en wij als gemeenschap, de Heer werkelijk mogen ontmoeten; ten diepste. Opdat God gekend, bemind, en beleefd mag worden.

kris

Reageren of uitwisselen betreffende de overweging kan via de blog Van Woord naar leven.

Vader,
les, in Christus, onze dorst. Mogen we elkaar hierbij tot steun zijn.
In Christus, onze Broeder en Heer.
Amen.